“Lực lượng an ninh trật tự (ANTT) ở cơ sở là cánh tay nối dài của Công an nhân dân”.
Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu như vừa nêu hôm 2/7/2024, khi dự buổi lễ ra mắt lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở tại TPHCM với 4.861 tổ bảo vệ an ninh, trật tự và 15.031 thành viên.
Có gì lạ khi ông Tô Lâm phát biểu “Lực lượng ANTT ở cơ sở là cánh tay nối dài của Công an nhân dân”? Ông Trần Anh Quân, một người trẻ hoạt động xã hội ở Sài Gòn, hôm 2/7/2024 khi trao đổi với RFA cho rằng:
“Trước đây Tô Lâm từng nói công an là “thanh bảo kiếm” sắc bén của Đảng, của chế độ với phương châm “chỉ còn biết còn Đảng thì còn mình”. Bây giờ Tô Lâm lại nói lực lượng an ninh trật tự ở cơ sở là cánh tay nối dài của công an. Thì tức là lực lượng này được lập ra để bảo vệ chế độ chứ không phải để bảo vệ người dân. Với những phương châm này thì an sẽ dùng lực lượng này như là một công cụ để trấn áp người dân hơn là bảo vệ an ninh xã hội.”
Với những phương châm này thì an sẽ dùng lực lượng này như là một công cụ để trấn áp người dân hơn là bảo vệ an ninh xã hội.
-Ông Trần Anh Quân
Theo ông Quân, hiện nay lực lượng công an chính quy của Việt Nam đã rất đông. Mỗi tỉnh có từ 3.000 đến 4.000 công an chính quy với nhiều lực lượng như an ninh mạng, an ninh điều tra, cảnh sát giao thông, cảnh sát hình sự, quản lý hành chính… Còn riêng cấp xã phường thì mỗi địa phương cũng có 5-7 công an chính quy, chưa kể dân phòng dân phố, công an xã bán chuyên. Bây giờ lập thêm lực lượng an ninh cơ sở thì ông Quân cho rằng quá rườm rà và không cần thiết. Đó là chưa kể dự kiến ngân sách chi cho lực lượng an ninh cơ sở này lên tới hơn 3.500 tỷ đồng là quá tốn kém. Ông Quân cho biết thêm:
“Ngoài ra, khi lập ra lực lượng an ninh cơ sở nữa thì tức là bộ công an đã thừa nhận rằng dù lực lượng chính quy hiện nay đã có mặt khắp hang cùng ngõ hẻm, cùng với gần 300.000 dân phố, dân phòng, công an xã bán chuyên vẫn không thể đảm bảo được an ninh xã hội. Trộm cướp, cờ bạc, ma tuý và nhiều tệ nạn khác vẫn diễn ra khắp nơi. Nhưng vẫn chưa có cách nào ổn định xã hội, mà thậm chí càng ngày càng nguy hiểm, tính chất các vụ án càng ngày càng phức tạp hơn.”
Luật Lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở đã được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV và chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2024. Theo Bộ Công an, sau khi hoàn thiện dự kiến Việt Nam có 83.944 tổ bảo vệ ANTT, với 291.409 thành viên.
Một người dân ở miền Trung Việt Nam không muốn nêu tên vì lý do an toàn, hôm 2/7 cho RFA biết ý kiến:
“Như Chủ tịch nước Tô Lâm nói ‘Lực lượng an ninh trật tự ở cơ sở là cánh tay nối dài của Công an nhân dân’… thì theo tôi cánh tay càng nối dài thì chi ngân sách càng tăng. Theo như thông tin công bố lễ ra mắt thì lực lượng này hiện có tổng cộng 291.409 thành viên tham gia Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở. Với mức hỗ trợ 300 ngàn một người mỗi tháng, ngân sách phải chi gần 540 tỷ đồng mỗi tháng cho lực lượng này. Qua đây cũng cho thấy, tình hình an ninh trật tự sắp tới… sẽ ‘rất căng’!”
Ông Tô Lâm nói như vậy là hoàn toàn chính xác. Nhưng rất ngạc nhiên khi ổng công khai thừa nhận chuyện đó.
-Luật sư Nguyễn Văn Đài
Theo quy định của Luật Lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở, lực lượng này được huấn luyện, bồi dưỡng về chính trị, pháp luật, nghiệp vụ… theo quy định của Bộ Công an. Thông tư 14/2024 của bộ trưởng Bộ Công an còn quy định rõ danh mục, tiêu chuẩn trang bị công cụ hỗ trợ lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở, bao gồm dùi cui cao su, dùi cui kim loại, áo giáp chống đâm, găng tay bắt dao…
Trở lại với phát biểu của ông Tô Lâm mới đây, Luật sư Nhân quyền Nguyễn Văn Đài từ Đức quốc hôm 2/7/2024 khi nhận định với RFA cho rằng:
“Ông Tô Lâm nói như vậy là hoàn toàn chính xác. Nhưng rất ngạc nhiên khi ổng công khai thừa nhận chuyện đó. Bởi vì trước đây lực lượng an ninh ở cấp cơ sở, ví dụ như dân phòng hay đội tự vệ thì đều do UBND cấp xã phường tuyển chọn theo nhu cầu của từng địa phương… và họ tính toán số lượng và dùng ngân sách cấp xã phường trả lương cho những người đó. Nhưng từ khi ông Tô Lâm lên làm Bộ trưởng công an thì ông đã cố gắng để mà thu tóm lực lượng này về Bộ Công an.”
Tuy nhiên theo ông Đài, Quốc hội nhiệm kỳ khóa 14 đã bác bỏ yêu cầu vừa nêu của của Bộ Công an cũng như của ông Tô Lâm. Ông Đài nói tiếp:
“Sang Quốc hội khóa 15 này, họ đã phải chấp thuận và thông qua cái đó. Nguồn ngân sách rất lớn chi cho lực lượng này, mà ở trong các nước độc tài, cơ quan hay bộ nào thu tóm được lực lượng đông đảo với nguồn ngân sách lớn thì đương nhiên họ có sức mạnh về chính trị trong chế độ đó.”
Theo Luật sư Đài, khi cánh tay nối dài của công an càng lớn, càng mạnh trên phạm vi cả nước, thì sức mạnh của bộ công an trong hệ thống chính trị của chế độ cộng sản càng mạnh hơn.